Każdemu pracownikowi przysługuje przynajmniej 25 dni roboczych urlopu co roku. Jako że sobota traktowana jest jako dzień roboczy, oznacza to, że zazwyczaj pracownik ma prawo do czterech tygodni i jednego dnia urlopu w każdym roku kalendarzowym.
Urlop wypoczynkowy
Wszystkim pracownikom należy się urlop
Wszystkim przysługuje co najmniej 25 dni roboczych urlopu.
Dni robocze obejmują dni powszednie oraz soboty. Niedziele i święta nie są zaliczane do dni roboczych.
Dlatego też w kontekście urlopu sześć dni roboczych odpowiada zazwyczaj jednemu tygodniowi.
Jeśli rok wcześniej nie wykonywałeś pracy, nie nabyłeś świadczenia urlopowego. Masz jednak prawo do dni wolnych.
Jako pracownik nie możesz zażądać podzielenia urlopu na pojedyncze dni, o ile nie ustaliłeś tego z pracodawcą.
Jeśli Twój standardowy czas pracy w tygodniu, w którym odbierasz urlop, wynosi trzy dni, oznacza to, że wykorzystałeś tydzień urlopu, a nie trzy dni urlopu.
Wielu pracownikom przysługuje piąty tydzień urlopu na podstawie umowy zbiorowej zawartej w 2000/2001 roku.
Ten dodatkowy wymiar urlopu powoduje zazwyczaj również wzrost stawki świadczenia urlopowego z 10,2% do 12%. Wynika to z negocjacji płacowych, a nie z treści ustawy urlopowej.
Pracownikom, którzy ukończą 60. rok życia w ciągu roku urlopowego, przysługuje dodatkowy tydzień urlopu.
Jako pracownik sam decydujesz, kiedy odebrać ten dodatkowy urlop, musisz jednak powiadomić o tym pracodawcę co najmniej dwa tygodnie wcześniej.
Pracodawca musi zadbać o to, aby pracownicy wykorzystali urlop
Pracodawca ma obowiązek zadbać o to, aby pracownik wykorzystał cały przysługujący mu urlop. Jeśli pracodawca nie zadba o wykorzystanie urlopu przez pracownika, jest to niezgodne z prawem i może spowodować obowiązek wypłaty odszkodowania.
Rady dla pracodawcy
- Przed ustaleniem terminu urlopu, należy zawsze omówić odbiór urlopu z pracownikiem.
- To do Ciebie należy ostatnie słowo w kwestii ustalenia terminu urlopu pracowników w głównym okresie urlopowym.
Pracownik ma prawo i obowiązek wziąć urlop
Pracownicy mają prawo i obowiązek wykorzystać cały przysługujący im urlop. Dotyczy to również sytuacji, w których zmieniają pracodawcę.
Możesz odmówić wzięcia urlopu, jeśli świadczenie urlopowe, które wypracowałeś u obecnego i/lub poprzedniego pracodawcy, nie pokrywa utraty wynagrodzenia podczas urlopu.
Pracodawca może kazać Ci wykorzystać urlop, jeśli w związku z odbiorem urlopu firma w pełni lub po części wstrzymuje działalność, na przykład we wspólnym okresie urlopowym.
Pracodawca
- musi omówić termin urlopu z pracownikiem lub mężem zaufania pracowników z dużym wyprzedzeniem.
- ma ostatnie słowo w razie braku zgody między pracodawcą a pracownikiem.
Pracownik
- z reguły może zażądać informacji o tym, kiedy musi skorzystać z urlopu najpóźniej dwa miesiące przed terminem urlopu.
- może zażądać prawa do skorzystania z trzytygodniowego, nieprzerwanego urlopu w głównym okresie urlopowym, tj. od 1 czerwca do 30 września.
- może zażądać prawa do odebrania pozostałej części urlopu, siedmiu dni roboczych, w sposób ciągły.
Przeczytaj więcej na temat zmiany ustalonego terminu urlopu w § 6 (3) ustawy urlopowej (tylko w języku norweskim).
Jeśli jako pracownik zachorujesz w trakcie urlopu:
- Jeśli w trakcie urlopu otrzymasz zwolnienie lekarskie, możesz zażądać przełożenia dni wolnych już od pierwszego dnia choroby włącznie, w tym od soboty.
- Pismo w tej sprawie musisz udokumentować zaświadczeniem lekarskim i przedłożyć pracodawcy jak najszybciej po powrocie do pracy.
- Aby mieć prawo do nowego urlopu, musisz przebywać na pełnym (100%) zwolnieniu lekarskim.
Jeśli jako pracownik stracisz całkowicie zdolność do pracy przed urlopem:
- Możesz zażądać przesunięcia urlopu na późniejszy termin w roku.
- Wniosek musisz udokumentować zaświadczeniem lekarskim i przedłożyć pracodawcy najpóźniej w ostatnim dniu pracującym przed urlopem.
Prawo do przesunięcia dni wolnych odnosi się do urlopu ustawowego zgodnie z § 5 ustawy urlopowej, czyli standardowych czterech tygodni i jednego dnia urlopu oraz jednego dodatkowego tygodnia dla każdego, kto ukończył 60. rok życia.
Pamiętaj, że sam okres urlopu nie jest płatny. Celem świadczenia urlopowego jest zastąpienie brakującego wynagrodzenia podczas urlopu.
Tak, masz prawo przenieść dni wolne na kolejny rok.
Zasadniczo powinieneś wykorzystać cały urlop w ciągu roku kalendarzowego. Możesz jednak umówić się z pracodawcą na przeniesienie maksymalnie 12 dni wolnych na kolejny rok.
To pracodawca decyduje, czy można przenieść te dni wolne, zob. § 7 (3) ustawy urlopowej (tylko w języku norweskim).
Nie możesz umówić się na przeniesienie większej liczby dni wolnych niż dopuszcza ustawa. Oznacza to, że:
- nie możesz "zaoszczędzić" więcej niż 12 dni wolnych, przenosząc je na przyszły rok,
- pracodawca nie może nakazać Ci przeniesienia więcej niż 12 dni wolnych.
Pracownicy mają prawo, ale nie obowiązek, wykorzystać ustawowy urlop wypoczynkowy w trakcie urlopu rodzicielskiego. Urlop rodzicielski to okres, w którym otrzymują zasiłek w związku z narodzinami bądź adopcją dziecka.
Jeśli pracownik postanowi wykorzystać urlop wypoczynkowy w trakcie urlopu rodzicielskiego:
- urlop rodzicielski przedłużany jest o długość urlopu wypoczynkowego,
- pracownik sam decyduje o terminie urlopu.
Po zakończeniu urlopu rodzicielskiego, to do pracodawcy należy ostatnie słowo w kwestii terminu urlopu wypoczynkowego pracownika.
Pracodawca nie może jednak nakazać wykorzystania urlopu wypoczynkowego w trakcie urlopu opiekuńczego drugiego z rodziców lub innej osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem. Pracownik może zażądać przesunięcia terminu urlopu wypoczynkowego, przypadającego w trakcie takiego urlopu opiekuńczego.
Jeśli w ciągu roku urlopowego nie wykorzystano całego urlopu wypoczynkowego, pozostała część urlopu jest przenoszona na kolejny rok.
Pracownicy przebywający na urlopie rodzicielskim do 30. września mogą zażądać przeniesienia głównego urlopu wypoczynkowego (3 tygodni) na kolejny rok.
Zob. ostatni punkt § 7 (1) ustawy urlopowej (tylko w języku norweskim)
Jeśli wypowiedzenie wręczył pracodawca
Pracodawca nie może wysłać pracownika na urlop w okresie wypowiedzenia bez zgody pracownika. Innymi słowy pracownik może sprzeciwić się wykorzystaniu ustalonego już urlopu w okresie wypowiedzenia.
Wyjątek stanowi sytuacja, w której okres wypowiedzenia wynosi trzy miesiące lub więcej. Wówczas pracodawca może zażądać od pracownika, aby ten wziął urlop w okresie wypowiedzenia na zasadach określonych w ustawie urlopowej.
Jeśli wypowiedzenie złożył pracownik
Jako że to do pracodawcy należy ostatnie słowo w kwestii terminu urlopu, pracownicy zasadniczo nie mogą zażądać urlopu w okresie wypowiedzenia. Wyjątek stanowi sytuacja, w której nie ma czasu na odebranie urlopu w głównym okresie urlopowym (od 1. czerwca do 30. września) lub w ciągu roku urlopowego.
Masz zarówno prawo, jak i obowiązek skorzystać z urlopu, nawet jeśli zaczynasz nową pracę. Możesz zażądać urlopu od nowego pracodawcy pod warunkiem, że nie wykorzystałeś całego urlopu w poprzednim miejscu pracy.
Aby pracodawca mógł zażądać od Ciebie skorzystania z urlopu, musisz mieć wypracowane świadczenie urlopowe w ubiegłym roku u obecnego lub poprzedniego pracodawcy.
Przysługuje Ci:
- pełny urlop (25 dni roboczych) do końca tego samego roku urlopowego, jeśli rozpoczniesz pracę najpóźniej 30. września w roku urlopowym,
- trzytygodniowy urlop w głównym okresie urlopowym (od 1. czerwca do 30. września), jeśli rozpoczniesz pracę do 15. sierpnia w roku urlopowym,
- co najmniej tydzień urlopu w tym samym roku, jeśli rozpoczniesz pracę po 30. września.
Rady dla pracownika
- Nie możesz swobodnie decydować o terminie urlopu.
- Czy wnioskowałeś do pracodawcy o określony termin urlopu? Pamiętaj, że masz prawo znać termin urlopu dwa miesiące przed rozpoczęciem urlopu, o który wnioskujesz.
- Czy jesteś lub byłeś chory w trakcie urlopu? Pamiętaj, że musisz przedłożyć pracodawcy wniosek o przesunięcie urlopu wraz z zaświadczeniem lekarskim.