Czas pracy

Istnieją przepisy ograniczające liczbę dozwolonych godzin pracy, na dobę i na tydzień. Dozwolone granice sformułowane są w arbeidsmiljøloven, ale mogą także wynikać z Twojej umowy o pracę lub ewentualnych umów zbiorowych.

Granice normalnego wymiaru czasu pracy, sformułowane w arbeidsmiljøloven, to:

• 9 godzin na dobę
• 40 godzin na tydzień

Jeśli pracujesz w systemie zmianowym, w nocy lub w niedziele, za normalny wymiar czasu pracy przyjmuje się 38 lub 36 godzin na tydzień. Długość i harmonogram dziennego i tygodniowego czasu pracy ma wynikać z umowy o pracę.

Pracodawca powinien prowadzić ewidencję czasu pracy swoich pracowników.

System wyliczania średniej czasu pracy

Normalny wymiar czasu pracy można wyliczać jako średnią czasu pracy. To oznacza, że okresowo możesz pracować w wymiarze przekraczającym granice normalnego czasu pracy, a w zamian za to pracować odpowiednio mniej w innych okresach. Średnia przepracowanego czasu pracy nie powinna wtedy przekraczać normalnego wymiaru czasu pracy.

System wyliczania średniej czasu pracy można wprowadzić zawierając indywidualną umowę między pracodawcą a pracownikiem, albo na podstawie umowy zbiorowej między pracodawcą a grupą pracowników, albo na mocy zezwolenia Arbeidstilsynet.

Umowa między pracownikiem a pracodawcą:
Na okres do jednego roku, harmonogram czasu pracy może być rozłożony tak, że można pracować:

• 10 godzin na dobę
• 48 godzin na tydzień 

Średnia czasu przepracowanego w okresie rozliczeniowym nie może jednak przekroczać ustawowych granic normalnego czasu pracy.

Na mocy umowy zawartej między pracodawcą a zakładowymi mężami zaufania w zakładzie pracy, który przyłączył się do umowy zbiorowej, harmonogram czasu pracy może być rozłożony tak, że można pracować:

• 12,5 godzin na dobę
• 54 godziny na tydzień 

Średnia czasu przepracowanego w okresie rozliczeniowym nie może jednak przekroczać ustawowych granic normalnego czasu pracy. Wydłużonego czasu pracy nie można praktykować przez okres dłuższy niż osiem kolejnych tygodni.

Na mocy zezwolenia Arbeidstilsynet:
Na okres do 26 tygodni harmonogram czasu pracy może być rozłożony tak, że można pracować:

• 13 godzin na dobę
• 48 godzin na tydzień, albo średno 48 godzin przez okres 8 tygodni 

Średnia czasu przepracowanego w okresie rozliczeniowym nie może jednak przekraczać ustawowych granic normalnego czasu pracy.

Praca w godzinach nadliczbowych
Jeśli pracujesz więcej, niż ustawowy wymiar normalnego czasu pracy, to przyjmuje się, że to praca w godzinach nadliczbowych.

Praca w godzina nadliczbowych jest dozwolona tylko w razie szczególnej, tymczasowej potrzeby. Praca w godzinach nadliczbowych nie może być stałym system pracy przedsiębiorstwa.

Przepisy ograniczające pracę w godzinach nadliczbowych
Pracodawca może nakazać Ci pracę w godzinach nadliczbowych w granicach do:

• 10 godzin na tydzień
• 25 godzin na okres 4 kolejnych tygodni
• 200 godzin na okres 52 tygodni

Łączny czas pracy nie może przekraczać 13 godzin na dobę. Łączny czas pracy nie może też przekraczać 48 godzin na tydzień.

Granicę 48 godzin można rozliczać jako średnią rozłożoną na okres 8 tygodni. To znaczy, że w niektórych tygodniach dozwolona będzie praca w wymiarze ponad 48 godzin, w zamian za odpowiednie skrócenie czasu pracy w pozostałych tygodniach.

Praca w godzinach nadliczbowych na mocy umowy z mężami zaufania
W zakładach pracy objętych umową zbiorową, pracodawca i mężowie zaufania mogą zgodzić się co do poszerzonego wymiaru pracy w godzinach nadliczbowych, w granicach do:

• 15 godzin na tydzień 
• 40 godzin na okres 4 kolejnych tygodni 
• 300 godzin na okres 52 tygodni

W tym zakresie praca w godzinach nadliczbowych może być nałożona wyłącznie na pracowników, którzy sami wyrażą na to zgodę.

Można umówić się na wyjątki od reguły o łącznym czasie pracy, ale nie wolno pracować dłużej niż 16 godzin na dobę.

Praca w godzinach nadliczbowych na mocy zezwolenia Arbeidstilsynet
Arbeidstilsynet może, na wniosek pracodawcy, zezwolić na poszerzenie dozwolonego wymiaru pracy w godzinach nadliczbowych:

• do 20 godzin na tydzień 
• do 200 godzin na okres 26 tygodni

W tym zakresie praca w godzinach nadliczbowych może być nałożona wyłącznie na pracowników, którzy sami wyrażą na to zgodę.

Maksymalna ilość dozwolonych godzin nadliczbowych to 400 godzin na okres 52 tygodni.

Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
Pracując w godzinach nadliczbowych, masz prawo do dodatku za nadgodziny, minimum 40% umówionej stawki godzinowej. Nie wolno umawiać się na niższą stawkę.

Można umówić się na elestyczny czas pracy, godzina za godzinę. Ale nie wolno w ten sposób odbierać dodatku za pracę w nadgodzinach, który ma wynosić minimum 40%. Dodatek należy wypłacać.

Uprawnienia przyjęte w umowach zbiorowych są z reguły korzystniejsze niż ustawowe uprawnienia minimalne. Często spotyka się na przykład:

• dodatek za pracę w nadgodzinach wyższy niż 40%
• prawo do wynagrodzenia za nadgodziny w razie przekroczenia umówionego wymiaru czasu pracy (na przykład 37,5 godziny zamiast ustawowych 40 godzin normalnego czasu pracy)